Pierwszy dzień w przedszkolu – jak się przygotować?

Pierwsze dni w przedszkolu to okres trudny zarówno dla dziecka, jak i dla jego rodziców. Jak przetrwać te niełatwe chwile? Przede wszystkim warto pamiętać, że adaptacja malucha może potrwać nawet kilka tygodni, trzeba się więc uzbroić w cierpliwość.

Nie jest w tej sytuacji lekko rodzicom, a zwłaszcza mamie, którzy obawiają się jak dziecko odnajdzie się wśród obcych mu osób. Również i maluchy mają problem z przyzwyczajeniem się do nowego miejsca, jakim jest przedszkole. Zmienia się bowiem rytm dnia, pojawiają się nowi ludzie, zabawki itd. Muszą one nauczyć się zabawy w większej grupie dzieci, dla wielu z nich jest to trudne, gdyż przestają być w centrum zainteresowania dorosłych.

Dziecko należy przygotować na pierwszy dzień w przedszkolu. Najlepiej często poruszać z nim ten temat i opowiadać jak będzie on wyglądał. Zazwyczaj pożegnanie z rodzicem przebiega o wiele spokojniej, gdy malucha odprowadza tata. Przede wszystkim należy okazywać dużo czułości i miłości. Warto również wyjaśnić i odpowiedzieć na wszystkie pytania zadawane przez przyszłego przedszkolaka. Podczas pierwszej wizyty w przedszkolu dobrze jest mieć ze sobą ulubioną zabawkę dziecka.

To jak maluch zareaguje na rozstanie uzależnione jest w dużej mierze od jego osobowości oraz od tego, jak na taką chwilę został przygotowany przez rodziców. Bywa różnie, niektóre dzieci płaczą już w domu, a inne kryzys przeżywają dopiero w przedszkolu. Wówczas warto przytulić i zapewnić malucha o swojej miłości. Pod żadnym pozorem nie wolno wymknąć się niepostrzeżenie lub uciec dziecku. Niewskazane jest jednak również zbytnie przedłużanie chwili pożegnania. O pomoc w tej trudnej chwili można poprosić także partnera lub babcię dziecka.

Pierwsze dni w nowym miejscu, jakim jest przedszkole są z całą pewnością kluczowe i decydują o tym, jak dziecko będzie się tam w przyszłości czuło. Najlepszym wyjściem w tej sytuacji jest zachowanie stanowczości i czułości zarazem. Nie wolno się zalać łzami podczas pożegnania lub ulec płaczowi malucha.

W Polsce dostęp do edukacji przedszkolnej jest niepełny i nierówny. Wynika to ze zbyt małej liczby placówek na obszarach wiejskich, ale też z rozpowszechnionego przekonania, jakoby dziecko w wieku trzech-czterech lat lepiej się rozwijało, pozostając tylko w środowisku rodzinnym.

Zmiany w systemie oświaty wprowadzone ustawą z 2015 roku przywróciły obowiązek szkolny dla dzieci siedmioletnich oraz zlikwidowały obowiązek przedszkolny dla dzieci pięcioletnich. Pogłębiło to problem dostępności przedszkoli: sześciolatki zostały w przedszkolach, „zabierając” miejsca dla trzy-, cztero- i pięciolatków, zwłaszcza na terenach wiejskich. Dane wskazują, że w 2018 roku na terenach wiejskich prawie 40% dzieci trzy- i czteroletnich nie miało dostępu do wychowania przedszkolnego. Warto też podkreślić, że ograniczenie obowiązku przedszkolnego do dzieci sześcioletnich oraz podniesienie do lat siedmiu wieku rozpoczynania szkoły obniża szanse edukacyjne, zwłaszcza w przypadku dzieci mieszkających na wsi oraz pochodzących z rodzin o niskim kapitale kulturowym.

W opracowanej na zlecenie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej analizie społeczno-gospodarczej wskazuje się na gorszą sytuację dzieci mieszkających na wsi: „Poziom udziału dzieci w wieku 3-5 lat w wychowaniu przedszkolnym systematycznie wzrasta, ale dysproporcje pomiędzy miastem a wsią zmniejszyły się tylko nieznacznie. Podczas gdy w miastach w zasadzie wszystkie dzieci są już objęte wychowaniem przedszkolnym, to na obszarach wiejskich w 2018 r. było to 67% dzieci. Wzrost udziału w edukacji przedszkolnej spowolnił od momentu zniesienia obowiązku przedszkolnego dla pięciolatków. Jeżeli trend wzrostowy będzie się utrzymywał, to do 2024 r. wychowaniem przedszkolnym powinny zostać objęte niemal wszystkie dzieci w kraju, należy jednak sądzić, że będzie to możliwe pod warunkiem kontynuacji inwestycji (w tym w placówki, ale i dostępność transportową) i zachęt na obszarach, na których udział w edukacji przedszkolnej jest niższy, zwłaszcza na obszarach wiejskich”.

Doświadczenia ostatnich lat pokazują, że władze samorządowe doceniają wagę wczesnodziecięcej opieki i edukacji. Jednak przy obecnym poziomie zadłużenia gmin oraz obciążeniu dodatkowymi kosztami związanymi z wprowadzaniem nowej reformy edukacji, nie są one w stanie wygospodarować samodzielnie środków pozwalających na zapewnienie miejsc w przedszkolu wszystkim dzieciom, które rodzice chcieliby tam posłać.

Pierwszoplanowym zadaniem edukacji przedszkolnej jest rozwój moralny i etyczny dziecka. Kolejnym (aczkolwiek nie nowym) zadaniem przedszkola jest potrzeba dostosowania technik obserwacyjnych i poznawczych dziecka, aby móc jak najlepiej diagnozować potrzeby, zainteresowania, uzdolnienia i deficyty rozwojowe dziecka, aby móc w nich jak najlepiej diagnozować potrzeby, zainteresowania, uzdolnienia i deficyty rozwojowe dziecka, co pozwoli na wyrównanie szans rozwojowych i edukacyjnych dziecka. Równie ważnym zadaniem dla edukacji pedagogicznej XXI wieku jest współpraca z rodzicami.

Każdy pedagog wie, że dla dziecka najważniejszym środowiskiem wychowawczym jest rodzina, ona wywiera największy wpływ na rozwój jego osobowości Bez przemyślanej i dobrze przygotowanej merytorycznie strategii współdziałania wychowawczego z rodziną wpływy edukacyjne przedszkola są ograniczone. To nauczyciel przedszkola powinien być pierwszą profesjonalnie przygotowaną osobą do kontaktów z rodziną wychowanka. Powinien on umieć zdiagnozować ogólny poziom rozwoju dziecka, atmosferą wychowawczą w rodzinie, udzielać pierwszej porady wychowawczej rodzicom.

Niewykonalne jest to zadanie bez rodziny dziecka. Stąd tak ważne zadanie do wykonania stoi przed placówkami przedszkolnymi, by stworzyć bliską więź z rodzicami by spełnić ich oczekiwania i zaspokoić potrzeby związane z edukacją małego dziecka.

Sprawy związane z realizacją wychowania przedszkolnego regulują przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe – j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 910 ze zm.

Wychowanie przedszkolne obejmuje dzieci od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 3 lata, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat. W szczególnie uzasadnionych przypadkach wychowaniem przedszkolnym może także zostać objęte dziecko, które ukończyło 2,5 roku. Wychowanie przedszkolne jest realizowane w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz w innych formach wychowania przedszkolnego.

W przypadku dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wychowaniem przedszkolnym może być objęte dziecko w wieku powyżej 7 lat, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 9 lat. Obowiązek szkolny tych dzieci może być odroczony do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 9 lat.

Dziecko w wieku 6 lat jest obowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego.

Na wniosek rodziców naukę w szkole podstawowej może także rozpocząć dziecko, które w danym roku kalendarzowym kończy 6 lat.

Dyrektor szkoły podstawowej przyjmuje dziecko 6-letnie do pierwszej klasy, jeżeli:

1) korzystało z wychowania przedszkolnego w roku szkolnym poprzedzającym rok szkolny, w którym ma rozpocząć naukę w szkole podstawowej, albo

2) posiada opinię o możliwości rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej, wydaną przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną.

Zgodnie z art. 153 ust. 2 ustawy – Prawo oświatowe, rodzice dzieci przyjętych do danego publicznego przedszkola corocznie składają na kolejny rok szkolny deklarację o kontynuowaniu wychowania przedszkolnego w tym przedszkolu, w terminie 7 dni poprzedzających termin rozpoczęcia postępowania rekrutacyjnego.

Wybór miejsca realizacji dalszej edukacji pozostaje w kompetencjach rodziców.

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie edukacji publicznej, a taką potrzebą jest m.in. organizacja wychowania przedszkolnego należy do zadań własnych gminy. W związku z tym, rada gminy ustala sieć prowadzonych przez gminę publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych.
W przypadkach uzasadnionych warunkami demograficznymi i geograficznymi Rada Gminy może uzupełnić sieć publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych o inne formy wychowania przedszkolnego.

Rada gminy określa wysokość opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego w publicznych przedszkolach prowadzonych przez gminę w czasie przekraczającym czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki, z zastrzeżeniem, że wysokość opłaty nie może być wyższa niż 1 zł za godzinę zajęć.

Przedszkolem publicznym jest przedszkole, które:

realizuje programy wychowania przedszkolnego uwzględniające podstawę programową wychowania przedszkolnego;
zapewnia bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie ustalonym przez organ prowadzący, nie krótszym niż 5 godzin dziennie;
przeprowadza rekrutację dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności;
zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach.

Jeżeli droga dziecka realizującego obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego oraz dziecka pięcioletniego z domu do najbliższego publicznego przedszkola lub oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej przekracza 3 km, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka lub zwrot kosztów przejazdu dziecka i opiekuna środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice. Przepis ten obowiązuje także w sytuacji, gdy gmina wskazała inne miejsce edukacji przedszkolnejw przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego lub oddziale przedszkolnym w innej szkole podstawowej (nie najbliższe).