Jakie są koszty chodzenia dziecka do przedszkola?

Wysłanie dziecka do przedszkola z pewnością jest sporym wydatkiem dla rodziców. Ile kosztuje utrzymanie przedszkolaka?

Pierwszym pytaniem, które stawiają sobie rodzice jest to jakie przedszkole wybrać – prywatne czy publiczne. Te drugie są znacznie tańsze, ale także i dużo trudniej się do nich dostać. Z kolei placówki prywatne oferują maluchom szereg zajęć dodatkowych, ale cena czesnego bywa bardzo wysoka.

Przedszkola publiczne prowadzą samorządy. Rząd w ostatnim czasie wprowadził tzw. przedszkola za złotówkę. Dzieci mają więc bezpłatną opiekę w placówce przed 5 godzin dziennie (8-13), za pozostały czas rodzicie płacą 1 zł za każdą godzinę. W takiej sytuacji koszt utrzymania malucha w przedszkolu jest bardzo niski. Do tego należy jednak doliczyć koszt wyżywienia. Tutaj ceny są różne, w zależności od tego czy placówka posiada swoją kuchnię czy korzysta z zewnętrznego cateringu. Standardowa stawka wynosi 5-8 zł dziennie. Dot ego dochodzi comiesięczna opłata na komitet rodzicielski (30-50 zł) która przeznaczana jest na wycieczki, artykuły papiernicze itd.

W przedszkolach publicznych rodzice nie muszą również płacić za czas, kiedy dziecko jest nieobecne np. podczas choroby. Są jednak i wady tego typu placówek. Na mocy uchwały przedszkola publiczne mają zakaz pobierania opłat za zajęcia dodatkowe.

Przedszkola prywatne z całą pewnością są znacznie droższe. Czesne pobierane jest regularne, co miesiąc, bez względu na to ile czasu maluch spędzi w placówce. Ceny są zróżnicowane – od 350 zł wzwyż. Jest to uzależnione od regionu (w dużych miastach zazwyczaj jest drożej) oraz od zajęć dodatkowych, które są już w tę opłatę wliczone. Do tego dochodzi wyżywienie i komitet rodzicielski.

Niezależnie od wybranego przedszkola trzeba także skompletować wyprawkę dla malucha. Każda placówka ma swoje wymagania, ale na pewno dziecko trzeba będzie wyposażyć w rzeczy na zmianę, artykuły higieniczne (szczoteczka do zębów itd), artykuły do zajęć plastycznych itd.. Im dziecko jest starsze, tym ten koszt jest wyższy.

Ważnym elementem w rozwoju wychowania przedszkolnego było powstanie w 1932 roku wymienionej już Ustawy o rozwoju szkolnictwa. Określiła ona dla kogo organizuje się przedszkola, lecz nie sprecyzowała czym one mają one być i jaki będzie ich związek z szkołą. Zamiast programu Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego wydało poradnik pod tytułem: „Rady i wskazówki dla wychowawczyń w przedszkolach (ochronkach)”.

W 1945 roku na Ogólnopolskim Zjeździe Oświatowym wysunięto postulat w sprawie obowiązkowego wychowania przedszkolnego w co najmniej dwuletnich (dla 5 i 6-latków) przedszkolach. Ich celem było stworzenie warunków do wszechstronnego rozwoju dzieci, przysposobienia do życia społecznego oraz do wykonywania obowiązku szkolnego. W tych czasach wyraźna była tendencja do centralizacji w zarządzaniu przedszkolami. Rozwój edukacji ma charakter działalności ujęty w jednolity system związany z przemianami ustrojowymi państwa. W latach sześćdziesiątych zlikwidowano sieć przedszkoli prowadzonych przez zrzeszenia katolików „Caritas”, jednocześnie rozszerzając sieć przedszkoli. Od 1958 roku zaczęły powstawać ogniska przedszkole oraz przedszkola przy szkołach podstawowych.

Ustawa o rozwoju oświaty i wychowania z 1961 roku ustaliła cele wychowania przedszkolnego:
- Wszechstronny rozwój dzieci
- Przygotowanie do nauki w szkole
- Pomoc pracującym rodzicom w zapewnieniu opieki wychowawczej
Stała się ona podstawą opracowania programu wychowania przedszkolnego oraz statutu przedszkola. Od 1977 roku zaczęto upowszechniać wychowanie przedszkolne obejmując nim rocznik sześciolatków, przygotowano dla nich specjalny program pracy wprowadzający naukę czytania opartą na znajomości 22 liter. Spowodowało to szeroką publiczną dyskusję na temat czy nauka nie zdominuje podstawowego czynnika wychowawczego małych dzieci-zabawy.

Jak widzimy na przestrzeni lat polski przedszkola zmieniały się pod wpływem różnych koncepcji pedagogicznych oraz w zależności od ustroju. Od placówek o charakterze opiekuńczym do wychowawczo-dydaktycznych. Na początku lat dziewięćdziesiątych pojawiły się dwie krańcowe postawy wobec przedszkoli. Jedna niechętna traktująca przedszkole jako „przeżytek komunizmu” czy jako „ochronkę” i druga wskazująca na stymulujące znaczenie przedszkola dla rozwoju dziecka.

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego marginalnie traktuje treści dotyczące partycypacji i kompetencji związanych z życiem w demokratycznym społeczeństwie. Nie uwzględnia stosowania metod partycypacyjnych i demokratycznych, w tym mających na celu poznanie perspektywy dzieci, a także w zbyt małym stopniu zachęca do poznawania przez dzieci własnych praw w trakcie codziennej pracy pedagogicznej.

Praktyka realizacji podstawy programowej znikomą wagę przywiązuje do zajęć poza budynkiem przedszkolnym i nie docenia znaczenia wpływu środowiska naturalnego na zdrowie i wszechstronny rozwój dzieci, co zwłaszcza po pandemicznym zamknięciu ma ogromne znaczenie.

Powszechnie stosowane są metody wypełniania kart pracy z podręczników. Dzieci nie doświadczają, nie badają, nie mają okazji do planowania i realizowania zadań w zespole. Nie rozwijają postaw proaktywnych, samodzielnego podejmowania decyzji, ani przedsiębiorczości.

Znana od lat (i wymieniona w podstawie programowej) metoda projektów badawczych, doskonale wypełniająca wszystkie wczesnodziecięce potrzeby rozwojowe, nadal jest stosowana marginalnie, głównie z powodu niechęci i nieprzygotowania nauczycieli.

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego nie jest punktem odniesienia w codziennej pracy nauczycieli i nauczycielek przedszkoli – zamiast na niej, koncentrują się na realizacji zadań określonych w podręcznikach, będących uproszczonymi zestawami zadań do wypełnienia przez nauczyciela i dzieci.

W Polsce nie traktuje się wczesnodziecięcej edukacji i opieki – obejmującej dzieci od urodzenia do wieku szkolnego – jako kluczowego okresu dla kształtowania się umiejętności, które zadecydują o jakości kapitału ludzkiego i społecznego. A przecież rozwój gospodarczy zależy również od warunków i możliwości rozwoju, które zapewnimy dzieciom we wczesnych latach dzieciństwa. Wczesne dzieciństwo to wiek, w którym kształtuje się największa część możliwości intelektualnych, emocjonalnych i społecznych dziecka. Kreatywność, wytrwałość, czytanie ze zrozumieniem – to przykłady umiejętności i dyspozycji, które najłatwiej rozwijać we wczesnym dzieciństwie, a które procentować będą całe życie.

Tworzenie sprzyjających warunków rozwoju w tak ważnym dla dziecka okresie przynosi bardzo wyraźne korzyści nie tylko jemu samemu, ale też jego rodzinie, a nawet całemu społeczeństwu. Wczesna edukacja w żłobku i przedszkolu to bowiem jedno z najskuteczniejszych narzędzi wyrównywania szans edukacyjnych i życiowych dzieci. Ważne jest więc, żeby wszystkie dzieci od urodzenia do wieku szkolnego miały zapewniony dostęp do usług edukacyjnych wysokiej jakości. W tej sprawie zgadzają się ze sobą badacze, eksperci i większość decydentów na całym świecie.

W 2019 roku Rada Unii Europejskiej opublikowała rekomendacje w sprawie wysokiej jakości systemów wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem, które obowiązują wszystkie kraje członkowskie, w tym Polskę. W dokumencie czytamy między innymi: „Uczestnictwo we wczesnej edukacji i opiece nad dzieckiem przynosi liczne korzyści zarówno dla poszczególnych osób, jak i całego społeczeństwa, począwszy od lepszego poziomu wykształcenia i lepszych wyników na rynku pracy po rzadsze interwencje socjalne i pedagogiczne oraz spójniejsze i bardziej włączające społeczeństwa. Dzieci, które uczestniczyły we wczesnej edukacji przez co najmniej jeden rok, uzyskiwały lepsze wyniki z języka i matematyki w badaniach PIRLS i PISA. Uczestnictwo w wysokiej jakości wczesnej edukacji i opiece nad dzieckiem okazało się również ważnym czynnikiem w zapobieganiu wczesnemu kończeniu nauki”.

Badania nad wczesną edukacją i wymianą dobrych praktyk w tym zakresie od lat prowadzi także OECD.