Puchatek w Przedszkolu

Warto wiedzieć

Pierwszoplanowym zadaniem edukacji przedszkolnej jest rozwój moralny i etyczny dziecka. Kolejnym (aczkolwiek nie nowym) zadaniem przedszkola jest potrzeba dostosowania technik obserwacyjnych i poznawczych dziecka, aby móc jak najlepiej diagnozować potrzeby, zainteresowania, uzdolnienia i deficyty rozwojowe dziecka, aby móc w nich jak najlepiej diagnozować potrzeby, zainteresowania, uzdolnienia i deficyty rozwojowe dziecka, co pozwoli na wyrównanie szans rozwojowych i edukacyjnych dziecka. Równie ważnym zadaniem dla edukacji pedagogicznej XXI wieku jest współpraca z rodzicami.

Każdy pedagog wie, że dla dziecka najważniejszym środowiskiem wychowawczym jest rodzina, ona wywiera największy wpływ na rozwój jego osobowości Bez przemyślanej i dobrze przygotowanej merytorycznie strategii współdziałania wychowawczego z rodziną wpływy edukacyjne przedszkola są ograniczone. To nauczyciel przedszkola powinien być pierwszą profesjonalnie przygotowaną osobą do kontaktów z rodziną wychowanka. Powinien on umieć zdiagnozować ogólny poziom rozwoju dziecka, atmosferą wychowawczą w rodzinie, udzielać pierwszej porady wychowawczej rodzicom.

Niewykonalne jest to zadanie bez rodziny dziecka. Stąd tak ważne zadanie do wykonania stoi przed placówkami przedszkolnymi, by stworzyć bliską więź z rodzicami by spełnić ich oczekiwania i zaspokoić potrzeby związane z edukacją małego dziecka. 

Edukacja, obok środowiska rodzinnego, jest najważniejszym źródłem zdobywania wiedzy i umiejętności niezbędnych do pełnienia ról zawodowych i społecznych w dorosłym życiu. Z tego względu niezwykle istotne jest pokazanie sposobu funkcjonowania polskiego systemu edukacyjnego, osiągnięć polskich uczniów oraz organizacji pracy nauczycieli.

Do roku 2010 pieczę nad dziećmi poniżej 3 roku życia od strony instytucjonalnej sprawowały żłobki i oddziały żłobkowe. Niestety liczba żłobków w Polsce była zdecydowanie zbyt mała, gdyż dawała szansę korzystania z ich usług jedynie ok 3,0% populacji dzieci w wieku 0-3 lata w miastach i znikomemu odsetkowi populacji dzieci na wsi. Sytuację tę miało zmienić wprowadzenie nowych form opieki nad dziećmi w wieku żłobkowym, czyli klubów dziecięcych, opiekunów dziennych i niań. Niestety, choć pojawiło się dość dużo nowych placówek, to zazwyczaj dysponują one niewielką liczbą miejsc (16-17 miejsc) oraz mają w większości charakter niepubliczny. W konsekwencji w 2019 roku co dziesiąte w wieku 0-3 lata mogło skorzystać z opieki we wskazanych placówkach, przy czym większość miejsc i tak została zapewniona przez żłobki (91,4% miejsc dostępnych w 2019 roku). Sytuacja taka, nawet po uwzględnieniu dużej rotacji dzieci w ciągu roku, skutkuje zarówno brakiem miejsc w żłobkach, wydłużonym okresem oczekiwania na przyjęcie dziecka, jak i przepełnieniem placówek.

Dostęp do opieki nad dziećmi i edukacji prezentuje się znacznie lepiej w przypadku przedszkoli. Odsetek dzieci w wieku 3-5 lat korzystających z opieki przedszkolnej, systematycznie rosnący od roku 2005, wyniósł w roku 2018 - 87,3%. Jednak, gdy weźmiemy pod uwagę miejsce zamieszkania, to okazuje się, że w miastach do przedszkoli uczęszcza zdecydowanie więcej dzieci niż na obszarach wiejskich, a dysproporcja ta, mimo ogólnego wzrostu wskaźnika, jest nadal znacząca (w roku 2018 w mieście wychowanie przedszkolne objęło 101,9% dzieci, zaś na wsi - 67,0%).

Sytuację na obszarach wiejskich tylko w niewielkim stopniu ratują istniejące przy szkołach podstawowych oddziały przedszkolne oraz zespoły i punkty przedszkolne. 

W Polsce nie traktuje się wczesnodziecięcej edukacji i opieki – obejmującej dzieci od urodzenia do wieku szkolnego – jako kluczowego okresu dla kształtowania się umiejętności, które zadecydują o jakości kapitału ludzkiego i społecznego. A przecież rozwój gospodarczy zależy również od warunków i możliwości rozwoju, które zapewnimy dzieciom we wczesnych latach dzieciństwa. Wczesne dzieciństwo to wiek, w którym kształtuje się największa część możliwości intelektualnych, emocjonalnych i społecznych dziecka. Kreatywność, wytrwałość, czytanie ze zrozumieniem – to przykłady umiejętności i dyspozycji, które najłatwiej rozwijać we wczesnym dzieciństwie, a które procentować będą całe życie.

Tworzenie sprzyjających warunków rozwoju w tak ważnym dla dziecka okresie przynosi bardzo wyraźne korzyści nie tylko jemu samemu, ale też jego rodzinie, a nawet całemu społeczeństwu. Wczesna edukacja w żłobku i przedszkolu to bowiem jedno z najskuteczniejszych narzędzi wyrównywania szans edukacyjnych i życiowych dzieci. Ważne jest więc, żeby wszystkie dzieci od urodzenia do wieku szkolnego miały zapewniony dostęp do usług edukacyjnych wysokiej jakości. W tej sprawie zgadzają się ze sobą badacze, eksperci i większość decydentów na całym świecie.

W 2019 roku Rada Unii Europejskiej opublikowała rekomendacje w sprawie wysokiej jakości systemów wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem, które obowiązują wszystkie kraje członkowskie, w tym Polskę. W dokumencie czytamy między innymi: „Uczestnictwo we wczesnej edukacji i opiece nad dzieckiem przynosi liczne korzyści zarówno dla poszczególnych osób, jak i całego społeczeństwa, począwszy od lepszego poziomu wykształcenia i lepszych wyników na rynku pracy po rzadsze interwencje socjalne i pedagogiczne oraz spójniejsze i bardziej włączające społeczeństwa. Dzieci, które uczestniczyły we wczesnej edukacji przez co najmniej jeden rok, uzyskiwały lepsze wyniki z języka i matematyki w badaniach PIRLS i PISA. Uczestnictwo w wysokiej jakości wczesnej edukacji i opiece nad dzieckiem okazało się również ważnym czynnikiem w zapobieganiu wczesnemu kończeniu nauki”.

Badania nad wczesną edukacją i wymianą dobrych praktyk w tym zakresie od lat prowadzi także OECD.