
Wychowanie przedszkolne obejmuje dzieci w przedziale wiekowym 3-6 lat. Natomiast do tzw. zerówki obowiązkowo muszą uczęszczać maluchy, które odbywają trwające rok przygotowanie przedszkolne.
W wyjątkowej sytuacji przedszkole może jednak przyjąć w swoje szeregi dziecko już po ukończeniu 2,5 roku życia. Decyzja w tej sprawie należy zazwyczaj do dyrektora placówki. Maluchy, które posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego mogą zostać w przedszkolu nawet po ukończeniu 6. roku życia. Jednak nie może być to okres dłuższy niż do końca roku szkolnego roku kalendarzowego, w którym skończą 10 lat.
Pierwszeństwo podczas przyjmowania do przedszkola mają dzieci, które odbywają trwające rok przygotowanie przedszkolne. Gmina ma obowiązek zapewnić miejsca w palcówkach dla takich dzieci. Następnie przyjmowane są maluchy, które wychowywane są przez samotne matki i ojców, a także te, których rodzice posiadają orzeczenie o całkowitej lub częściowej niepełnosprawności lub całkowitą niezdolność do wykonywania pracy. Poza kolejką przyjmowane są też dzieci wychowujące się w rodzinach zastępczych. Jest to skutkiem Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych.
Szczegółowe zasady rekrutacji do danego przedszkola określa jego statut (Rozporządzenie ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół).
W Polsce nie istnieje obowiązek przedszkolny. Do tzw. zerówki muszą uczęszczać jedynie te dzieci, które odbywają roczne przygotowanie przedszkolne. Na rodzicach ciąży obowiązek zgłoszenia takiego malucha do przedszkola bądź oddziału przedszkolnego znajdującego się w szkole podstawowej.
.
Przedszkole zapewnia wychowanie, opiekę i nauczanie dla dzieci w czasie co najmniej 5 godzin dziennie. Gmina może zatem pobierać dodatkowe opłaty za nadprogramowe godziny. Jednak uzależnione jest do od decyzji lokalnego samorządu.
Sprawy związane z realizacją wychowania przedszkolnego regulują przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe – j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 910 ze zm.
Wychowanie przedszkolne obejmuje dzieci od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 3 lata, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat. W szczególnie uzasadnionych przypadkach wychowaniem przedszkolnym może także zostać objęte dziecko, które ukończyło 2,5 roku. Wychowanie przedszkolne jest realizowane w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz w innych formach wychowania przedszkolnego.
W przypadku dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wychowaniem przedszkolnym może być objęte dziecko w wieku powyżej 7 lat, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 9 lat. Obowiązek szkolny tych dzieci może być odroczony do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 9 lat.
Dziecko w wieku 6 lat jest obowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego.
Na wniosek rodziców naukę w szkole podstawowej może także rozpocząć dziecko, które w danym roku kalendarzowym kończy 6 lat.
Dyrektor szkoły podstawowej przyjmuje dziecko 6-letnie do pierwszej klasy, jeżeli:
1) korzystało z wychowania przedszkolnego w roku szkolnym poprzedzającym rok szkolny, w którym ma rozpocząć naukę w szkole podstawowej, albo
2) posiada opinię o możliwości rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej, wydaną przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną.
Zgodnie z art. 153 ust. 2 ustawy – Prawo oświatowe, rodzice dzieci przyjętych do danego publicznego przedszkola corocznie składają na kolejny rok szkolny deklarację o kontynuowaniu wychowania przedszkolnego w tym przedszkolu, w terminie 7 dni poprzedzających termin rozpoczęcia postępowania rekrutacyjnego.
Wybór miejsca realizacji dalszej edukacji pozostaje w kompetencjach rodziców.
Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie edukacji publicznej, a taką potrzebą jest m.in. organizacja wychowania przedszkolnego należy do zadań własnych gminy. W związku z tym, rada gminy ustala sieć prowadzonych przez gminę publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych.
W przypadkach uzasadnionych warunkami demograficznymi i geograficznymi Rada Gminy może uzupełnić sieć publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych o inne formy wychowania przedszkolnego.
Rada gminy określa wysokość opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego w publicznych przedszkolach prowadzonych przez gminę w czasie przekraczającym czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki, z zastrzeżeniem, że wysokość opłaty nie może być wyższa niż 1 zł za godzinę zajęć.
Przedszkolem publicznym jest przedszkole, które:
- realizuje programy wychowania przedszkolnego uwzględniające podstawę programową wychowania przedszkolnego;
- zapewnia bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie ustalonym przez organ prowadzący, nie krótszym niż 5 godzin dziennie;
- przeprowadza rekrutację dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności;
- zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach.
Jeżeli droga dziecka realizującego obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego oraz dziecka pięcioletniego z domu do najbliższego publicznego przedszkola lub oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej przekracza 3 km, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka lub zwrot kosztów przejazdu dziecka i opiekuna środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice. Przepis ten obowiązuje także w sytuacji, gdy gmina wskazała inne miejsce edukacji przedszkolnejw przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego lub oddziale przedszkolnym w innej szkole podstawowej (nie najbliższe).